Niet alle woningen binnen de gemeente Almere worden gerealiseerd binnen gemeentelijke grondexploitatieprojecten. Op particuliere binnenstedelijke locaties in en rond het standscentrum van Almere wordt op dit moment door ontwikkelaars de realisatie van ruim 3.500 woningen voorbereid. Het gaat hierbij zowel om de realisatie van nieuwbouw als transformatie van bestaand vastgoed naar woningen. In omvang en aantallen zijn de ontwikkelingen Randstad, Wisselweg, Louis Armstrongweg, Ambachtsmark en Woondome de belangrijkste. Particuliere ontwikkelingen leveren hiermee een belangrijke bijdrage aan de stedelijke woningbouwprogrammering.
Over de kosten van de ambtelijke planbegeleiding en samenhangende publieke investeringen in het openbare domein worden conform wettelijke kaders, met betrokken ontwikkelaars financiële afspraken gemaakt. Voorafgaand aan concrete planbegeleiding en uitwerking tekenen initiatiefnemers een voorschotovereenkomst (VOK). De initiatiefnemers verplichten zich hiermee om tijdens de intentie fase de kosten van de ambtelijke begeleiding te dragen. Vervolgens wordt vanuit de verschillende gemeentelijke belangen een beoordeling van het planinitiatief gemaakt. Wanneer het initiatief als wenselijk wordt beoordeeld stelt de gemeente een projectopdracht met bijbehorende intentieovereenkomst (IOK) op die richtinggevend is voor verdere uitwerking. Na ondertekening werkt de Gemeente een stedenbouwkundig/Ruimtelijk kader uit voor de ontwikkeling. Parallel hieraan kan de initiatiefnemer zijn plan verder uitwerken. Voorafgaand aan de start van een ruimtelijk planologische procedure worden de definitieve afspraken ten aanzien van de ontwikkeling in een Anterieure Overeenkomst (AOK) vastgelegd om samen met het ruimtelijke toetsingskader ter goedkeuring aan de Raad te worden voorgelegd.
Lopende initiatieven
Op dit moment worden ruim 40 particuliere initiatieven (inclusief deelprojecten) in verschillende stadia van de planvorming begeleid. De meeste initiatieven bevinden zich in de initiatieffase na de ondertekening van de VOK. Bij een deel van de plannen is de AOK reeds getekend of bevindt de uitwerking zich in een vergevorderd stadium. Voor het overgrote deel van de particuliere initiatieven is het plankostenverhaal verzekerd, dan wel op korte termijn voorzien. Naar de huidige inzichten is er voldoende financiële dekking voor de begeleiding van de Particuliere Initiatieven beschikbaar.
Niet haalbare initiatieven en risicovolle initiatieven
Voor een drietal kleine initiatieven met een klein bedrag aan kosten is de planvorming gestopt en zullen de resterende kosten in 2022 worden afgeboekt. Voor een drietal andere projecten, waarvan de voortgang een risico vormt, is dit risico op te vangen vanuit de reserve ruimtelijke ontwikkeling. Voor een gedetailleerde toelichting per project wordt verwezen naar deel C van het MPGA.